De jeugdvoorstelling De Tantes van de Toneelmakerij wint dit jaar de Zapp Theaterprijs 2015. Een jury van kinderen oordeelde dat dit de beste kindervoorstelling was van 2015. De winnaar werd zaterdag bekendgemaakt in het kindertelevisieprogramma Zapplive. Kinderen konden het hele jaar stemmen op hun favoriete voorstelling. De jury over haar keuze: ‘De Tantes heeft het beste begin en het […]
Joris heeft zich na de dood van zijn moeder verschanst in het visrestaurant dat zij als alleenstaande vrouw runde. Pal voor het restaurant, dat De Vier Zussen heet, staat een plastic reuzenkrab die de argeloze bezoeker maant toch vooral op te donderen. Maar dan komen de drie zussen van Joris’ moeder opdraven, als een soort heropvoedings-A-team. Met nogal wat kwaads in de zin.
Roel Adam is zo’n beetje begonnen met toneel bewerken en toneelstukken schrijven, voor een publiek van 8 tot 88, in hetzelfde jaar waarin de Berlijnse Muur viel. Hij is dus al vijfentwintig seizoenen actief als schrijver. Al vrij snel in het begin, toen hij een paar sterke stukken had geschreven over heftige onderwerpen, had hij in 1992 plotseling enorme zin in een komedie. Ik herinner me dat nog erg goed – voor kinderen werden toentertijd geen komedies met slaande deuren geschreven, dat was not done. Roel Adam bleek het lastige vak van komedie schrijven verdomd goed te beheersen. Hij schreef het hilarische blijspel Siberië, een voltreffer. De afgelopen tijd heeft Roel Adam opnieuw een paar heftige onderwerpen in goeie toneelstukken verwerkt. Over de slavernij bijvoorbeeld, in Verkocht. En over doodgaan en liefhebben in een door virtuele spelletjes verziekte wereld, in Metro. Mooie stukken, goeie voorstellingen.
En daarna kreeg Roel Adam weer enorme zin in een komedie. Dat is De tantes geworden. Het Nederlandse repertoire is een waanzinnige komedie voor achtplussers (en hun ouders) rijker geworden.
De tantes gaat over drie heropvoedingstantes die een gesloten front lijken te vormen tegen het verslonsde alleenstaande joch Joris. Maar het front der tantes vertoont barsten en scheuren. Altijd leuk op het toneel, scheuren en barsten die een aardbeving veroorzaken, in plaats van andersom. Tot overmaat van ramp loopt er ook nog een Koos-Koets-achtige vader in het stuk rond die is gaan zwerven, die een uur in de wind stinkt en die van Bob Dylan houdt, iets met een mondharmonica en ‘like a rolling stone’, klinkt raar, is ook raar, je komt er vanzelf achter wat deze oudere jongere in het verhaal te zoeken heeft. Joris, de jonge hoofdpersoon, mist zijn gestorven moeder enorm en duikt elke dag wel een keer in een kast om aan zijn verdwenen vader te ruiken. Hoe dat precies zit verklappen we hier ook niet.
De tantes wordt als toneelvertelling gedragen door drie jongens met een jurk aan. Dat heet met een mooi deftig woord ‘travestie’. En dat is hier onder meer zo onvoorstelbaar grappig omdat die jongens in jurken geen moment proberen tantes na te doen met gilletjes en stemmetjes en handtassen. Ze zijn en blijven gewoon jongens met een jurk aan, die drie variaties van een tante spelen. Tante Jo (Tjebbo Gerritsma) drinkt teveel wijn en loopt overal tegenop en achteraan. Haar jurk is eigenlijk een uniform want ze doet iets in veiligheid. Tante Desiree (Anil Jagdewsing) draait altijd op voor het harde en vuile werk en verlangt heftig naar een oom aan haar zijde. Ze is eigenlijk een schatje. Tante Cunera ten slotte is de kreng van het stel, ze denkt dat ze altijd gelijk heeft, zit vol schooierige en schandalige plannetjes, ze is eigenlijk een nare heks. Rogier in ’t Hout speelt tante Cunera in een formule-één-slapstick-stijl, als een opgevoerd brommertje, met een terugkerend tekenfilm remspoor in haar loopjes. Het is een wonder van toneelvernuft wat In ’t Hout hier doet. Hij brengt het venijn in het verhaal en veel schwung en swing in de voorstelling. Keja Klaasje Kwestro speelt Joris met een hoop woede en slimmigheid. Peter van Heeringen is een mooie zwerver met een nog veel mooier geheim.
Het heerlijke van komedies is dat er eventjes moet worden warmgedraaid en als die toestand eenmaal is bereikt, dan is het speelplezier en de publiekspret niet meer te stuiten. Tegen het eind vegen wij de lachtranen uit onze ooghoeken en kloppen we het pretstof van onze schouders. Paul Knieriem heeft dat speelplezier heerlijk bij elkaar geregisseerd, Katrin Bombe, Bernadette Corsten en Gé Wegman hebben de hele santenkraam opgebouwd, aangekleed en uitgelicht. En al die mensen bij elkaar hebben vijf kwartier geweldige komedie getoverd. Waar je zo licht in je hoofd uit komt, dat je weer voor weken, wat heet: voor máánden tot de tanden bewapend bent tegen alle tantes Cunera van de hele wereld bij mekaar.
De tantes, kortom, is een goddelijk goeie voorstelling!
Foto: Sanne Peper
[sterren toegevoegd door de redactie]
