Ze bewezen al vaker bijzondere voorstellingen te kunnen maken: het koppel Anouk van Dijk en Falk Richter. En opnieuw overtreffen ze zichzelf. Complexity of Belonging laat een hyper-geglobaliseerde wereld zien, waarin een generatie jonge mensen op zoek is naar zichzelf en een werkelijke verbinding. De Australische productie vermengt theater, dans en visuals en de prestatie van de dansers dwingt respect af.

Trust, Protect Me, Rausch; het waren drie voorstellingen op rij waarin choreograaf Anouk van Dijk en regisseur en schrijver Falk Richter hun dans- en theaterachtergrond met elkaar lieten vervloeien. Gaandeweg die serie zagen we de kwaliteit van die versmelting groeien. De samenwerking tussen de twee ging door, ook na Van Dijks vertrek naar het Australische gezelschap Chunky Move. Fijn, want zelden gingen beweging en tekst zo natuurlijk in elkaar op als in het werk van deze twee. Het interdisciplinaire onderzoek blijkt nog lang niet aan zijn einde: in hun nieuwste voorstelling Complexity of Belonging wordt een nieuwe laag aangeboord dankzij de toevoeging van live gemaakte camerabeelden.

Negen jonge mensen staan op het toneel en hun persoonlijke verhalen vormen het frame van een voorstelling over identiteit en verbondenheid. Het begint allemaal met een Frans en Engels sprekende vrouw, die in het vliegtuig stapt en zich afvraagt waar alle passagiers van het zoekgeraakte vliegtuig van Malaysia Airlines gebleven zijn. Daarop volgt een reeks solo’s, waarin het publiek fragmenten opvangt van de levens van de negen spelers. De exposé van Complexity of Belonging is wat langdradig, pas tijdens de eerste dialoog tussen twee broers komt de voorstelling werkelijk tot leven. Maar dat vergeten we zodra de voorstelling snelheid krijgt en de scènes steeds meer in elkaar grijpen.

Op de panorama achterwand is een verlaten Australisch landschap geprojecteerd. Geleidelijk aan krijgt dat landschap een warme oranje gloed. Het is werkelijk een plaatje en zo speelt niet alleen de identiteit van de dansers een rol in de voorstelling, maar zelfs de identiteit van de Australische natuur. Voor het achterdoek staat een billboard waarop ook beelden worden geprojecteerd: een landschap, vertrekgegevens van vluchten of close-ups van de dansers. Kleinere schermen staan verspreid op de rechterhelft van het toneel, waar met een paar lange tafels ook een flexplek is ingericht inclusief knipselwand. Buiten de schermen kent de setting in de loop van het stuk nog een reeks mobiele ‘vliegveldfauteuils’.

Beelden op die kleinere schermen ondersteunen sommige theatrale scènes, zoals het wanhopige skypegesprek dat een man heeft met zijn ongedurige vrouw achter de computer, een therapeute die weinig tijd heeft voor haar man. Die rol van de therapeute voerde Richter wel vaker op in zijn stukken. Een slimme manier om de psyche van andere personages volledig binnenstebuiten te keren en inderdaad, dat doet hij met een volgende wanhopige solo waarin danseres Lauren Langlois een eindeloze opsomming maakt van de eigenschappen van haar ideale man. Ze vervolgt haar monoloog in een fysiek duet met een van de mannelijke dansers van het gezelschap. Het is de meest hilarische scène van Complexity of Belonging en Langlois’ prestatie krijgt dan ook een daverend applaus.

Als het gaat om persoonlijke ontboezemingen, komen alle dansers aan de beurt. Ook de stillere Aziaten. Knap verweeft Richter in hun persoonlijke teksten maatschappelijke issues rond racisme, gender en nationalisme, met de zwarte humor die we intussen van hem kennen. Dat alles terwijl Van Dijk de voorstelling lucht geeft in virtuoze solo’s en groepschoreografieën. De skills van het ensemble zijn van ongekende kwaliteit, behalve fantastisch dansen kunnen de meeste performers ook prima met tekst uit de voeten. Dankzij hun mogelijkheden kunnen Richter en Van Dijk ook helemaal los en is er ruimte voor het visuele aspect. Ongetwijfeld speelt daarin ook het voordeel van een stevig productiebudget.

Steeds dichter kruipen de twee camera’s vanaf het zijtoneel op de gezichten van de dansers en steeds dieper zoemt de voorstelling in op de groeiende eenzaamheid die het moderne leven met zich meebrengt. Uiteindelijk komt alles bij elkaar en blijkt vooral de spiritualiteit van de Aboriginals een mooi antwoord te hebben op de geglobaliseerde ontheemding. Wat jammer dat Complexity of Belonging maar eenmaal te zien was in Nederland, maar een fijne aftrap van het Utrechtse SPRING Festival was de voorstelling zeker.

Foto: Jeff Busby