Door sterk teruggelopen inkomsten heeft Stichting Lira – rechtenorganisatie voor schrijvers en vertalers – moeten besluiten de bestedingen voor 2014 met een derde terug te brengen. Dat betekent minder subsidie voor theaterauteurs voor het schrijven van teksten en voor optredens op literaire festivals.

De belangrijkste inkomsten die Lira mist zijn de kabelvergoedingen voor scenarioschrijvers. Sinds oktober 2012 keren kabelmaatschappijen geen vergoedingen meer aan Lira uit. Tegen deze beslissing is de stichting inmiddels een rechtszaak  begonnen. De omvang van de beschikbare middelen van het Lirafonds, dat de subsidies van Stichting Lira verstrekt, wordt geheel bepaald door de hoogte van de incasso’s die Lira kan maken. Met het wegvallen van deze belangrijke inkomstenbron ziet het fonds zich genoodzaakt de bestedingen drastisch terug te brengen.

Het mislopen van de kabelgelden heeft nu directe gevolgen voor aanvragen van subsidies voor toneelauteurs. De hoogte van de toekenning van honoraria kan sinds dit jaar niet meer boven het door Lira opgestelde adviesbedrag uitkomen. Bart Schomaker van Stichting Lira legt uit dat het Lirafonds zich eerder bij bijzondere projectaanvragen de vrijheid gunde ‘uit de band te springen’ en het aangevraagde bedrag, ongeacht of het de adviestarieven zou overstijgen, volledig uit te keren. Dat is nu niet meer mogelijk. Ook wordt er nu maximaal eenmaal per jaar een subsidie aan een schrijver toegekend. Bovendien zal het fonds de toekenning van honoraria voor auteurs bij optredens op grote literaire festivals terugbrengen.

Op 1 oktober 2012 is een in 1985 afgesloten licentieovereenkomst tussen Lira en kabelexploitanten geëindigd. In dit contract stond vastgelegd hoe door Lira de ontvangen vergoedingen werden verdeeld onder de aangesloten binnen- en buitenlandse (scenario)schrijvers en vertalers. Met het eindigen van dit contract hoeven kabelmaatschappijen geen gelden meer aan Lira af te staan voor gebruik van teksten van Nederlandse auteurs op radio en tv. Lira heeft per 1 oktober 2012 nieuwe licentieovereenkomsten opgesteld, waar een aantal kabelmaatschappijen zich in konden vinden. De grote maatschappijen (waaronder UPC, Ziggo en Delta) betalen sindsdien echter geen vergoedingen meer.

Lira heeft ruim een jaar geleden een rechtszaak tegen UPC, Ziggo en Delta aangespannen. Dat zou dit voorjaar moeten leiden tot een samenkomen van Lira en de kabelorganisaties bij de rechter. Mocht Lira erin slagen de rechtszaak tegen de kabelmaatschappijen te winnen dan is ze van plan weer terug te keren naar de oude regeling.

De Stichting Literaire Rechten Auteurs (Lira) is een auteursrechtenorganisatie voor schrijvers en vertalers in Nederland. Via het Lirafonds steunt Lira organisaties en activiteiten die de sociale en culturele positie van tekstmakers versterken.